Alüminyum Alaşımlarının Döküm Özellikleri

Alüminyum Alaşımlarının Döküm Özellikleri

Akıcılık ve çekme önemli döküm özelliklerindendir.

Akıcılık

Sıvı metal kalıp boŞluğunu tam olarak doldurması akıcılık olarak adlandırılır. Akıcılığı aŞağıdaki faktörler etkiler:

 Metalin bileŞimi ve sıcaklığı

 Dökülen parçanın Şekli

 Kalıbın özellikleri

 Kalıp ile sıvı metalin temas durumu

 Döküm koŞulları

Çekme

Çekme, hacim küçülmesi demektir. Bu özellik alüminyumda fazladır. AlaŞım yapılarak çekme azaltılır ama yine de diğer metallere göre alüminyum alaŞımlarının çekmesi yüksektir. Çöküntü, çatlama ve çarpıklıklar döküm hatası olarak ortaya çıkar. Özgül ağırlığının düŞüklüğünden dolayı besleme zorluğu oluŞur. Yüksek sıcaklıklar daha fazla çekmeye neden olur.

Akıcılık özelliği spiral deneyi ile ölçülür. Saf alüminyumun akıcılığı azdır. AlaŞımlarda meydana gelen
alüminyum oksit, sıvı metalin yüzeyinde zar Şeklinde bir kabuk oluŞturur. Bu da sıvı metalin akıcılık özelliğini azaltır.

Ergitmenin Yönetimi

Alüminyum ve alaŞımlarının ergitilmesinde oksitlenme ve gaz emme tehlikesinden sakınılması gereklidir. Bunun için ergitmede aŞağıdaki hususlara dikkat etmek gereklidir:

• Kullanılan gereçler çok temiz olmalıdır.
• AŞırı ısıtmadan özellikle kaçınılmalıdır.
• Potaya önce büyük parçalar, ergitmeden sonra da küçük parçalar yüklenmelidir.
• Ocağı isli kırmızı ortamda çalıŞtırınız (yakıt fazla hava az).
• Koruyucu flaks kullanılmalıdır.
• Temizleme flaksı kullanılmalıdır.
• Gaz giderme iŞlemi yapılmalıdır.
• Sıvı hâldeki metal hemen dökülmelidir.
• Nemden kaçınılmalıdır.
• Sıvı metal fazla karıŞtırılmamalıdır.
• Metal sıcaklığı pirometre ile ölçülmelidir.
• Cüruf dökümden hemen önce temizlenmelidir.
• Ergitme sırasında ve daha sonraki iŞlemlerde metalin hava ve gazlarla teması titizlikle önlenmelidir.

Flakslar

Flaksları öncelikle bir tanıyalım.

• Tanıtılması

 Alüminyum alaŞımlarının ergitilmesinde koruma ve temizleme flaksları kullanılır.

• ÇeŞitleri

Flakslar koruma ve temizleme olmak üzere ikiye ayrılır.

• Koruma flaksları

Koruyucu flakslar florür ve klorür içeren tuzlardır. Koruyucu flakslar ocak içerisinde oluŞan oksitlerin ve gazların sıvı metal ile temasını keserek gazların emilmesine engel olur. 17

•  Temizleme flaksları

Temizleme flaksları sıvı metalin içindeki oksit ve gazları gidermek için kullanılır. Bu flakslar genellikle mağnezyum, sodyum klorür ve florür içerir. Özgül ağırlıkları metale yakındır. Tamamen nemsiz olmaları gerekmektedir.

• Alüminyum alaŞımlarında kullanılan flakslar

Temizleme flaksı bileŞimi	Koruyucu flaks bileŞimi
% 40 NaCl + % 25 NaF +% 6 CaF2 + % 6AlF3 + % 23 Na2SO2 Kaynak: http://alform.com.tr/blog/aluminyum-alasimlarinin-dokum-ozellikleri	% 45KCl + % 35 NaCl + % 20NaF