Alüminyum Alaşımları
Öncelikle alüminyum alaşımlarını ve özelliklerini tanıyalım.
Tanıtılması ve Özellikleri
Ana metali alüminyum olan alaŞımlara “alüminyum alaŞımları” denir. Bunlara hafif alaŞımlar da denir. Alüminyum alaŞımları bakır, çinko, silisyum, mağnezyum, manganez, demir, nikel, titan vb. elementleri ilave edilerek oluŞturulur. Özellikleri; hafif olmaları, ısı ve elektrik iletkenliklerinin olmaları, ısıl iŞlemlere elveriŞli olmaları ve bazı kimyasal etkilere karŞı dayanıklı olmalarıdır. Alüminyum alaŞımları döküme elveriŞlidir. Aynı zamanda, dövme, çekme ve haddeleme ile biçimlendirilen alüminyum alaŞımları da hazırlanmaktadır. Korozyona dayanıklı olduklarından ve zehirlenme tehlikesi yaratmadıklarından ilaç sanayinde ve gıda maddelerinde koruma maddesi olarak kullanılmaktadır.
Katkı Elementlerinin Alüminyuma Etkileri
- Çinko, dökülebilirliği artırır. Yüksek çinkolu alaŞımlar sıcak çatlama ve soğuma çekmesi gösterir. % 10’dan yüksek alaŞımlar zayıf gerilmeli korozyon direnci gösterir.
- Bakır, alüminyuma; sertlik, dayanım, dökülebilme özelliği ve iŞlenebilme kolaylıkları sağlar. Bakır % 33 oranında alüminyumla ötektik bileŞim verir.
- Silisyum, alüminyumun içinde çok az erir (%1-1.5). Silisyum % 12 oranında alüminyumla ötektik bileŞim yapar ve ergime sıcaklığı 577 oC’ye düŞer. Kristalleri inceltir iyi özellikler kazandırır. Mekanik özellikleri ve sıcak dayanımı yükselir, akıcılığı artar. Silisyum miktarı artınca iŞlenmeye karŞı sertlik meydana gelir.
- Manganez, alüminyum içinde çok az (% 0.3) erir. Ergime derecesini yükseltir, dökülebilirliği artırmak için demir ile birlikte kullanılır. AlaŞımların tokluk ve süneklik özelliklerini artırır.
- Mağnezyum % 33 oranında alüminyumla ötektik bileŞim verir. Özgül ağırlığı az olduğu için girdiği alaŞımın özgül ağırlığını düŞürür. % 6’dan fazla Mg içeren alaŞımlarda çökelme sertleŞmesi oluŞur.
- Demir, iğneli doku biçiminde kristalleŞir. Ġğneli doku kristallerin oluŞması tehlikeli olur. Mekanik dayanımları azaltır.
- Nikel, korozyon dayanımını iyileŞtirir, parçalara kalıcı parlaklık verir.
- Titanyum, bor ile birlikte alüminyum alaŞımlarında tane inceltici olarak kullanılır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder